Βρογχοσκόπηση, διάγνωση καρκίνου του πνεύμονα - λήψη υλικού για μοριακό έλεγχο
Βρισκόμαστε στο ξεκίνημα μιας νέας εποχής στη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα, την εποχή της λεγόμενης «εξατομικευμένης θεραπείας». Γνωρίζουμε ότι κάθε όγκος παρουσιάζει ξεχωριστές μεταλλάξεις, οι οποίες μάλιστα μπορεί να τροποποιηθούν κατά την πορεία της νόσου και της θεραπείας. Μέχρι πριν λίγα χρόνια, όλοι οι ασθενείς με τον ίδιο τύπο καρκίνου πνεύμονα (πχ. μη μικροκυτταρικό αδενοκαρκίνωμα πνεύμονα), λάμβαναν τα ίδια φάρμακα. Πλέον, ο εντοπισμός μεταλλάξεων σε υποδοχείς όπως οι EGFR, ALK, Kras, PDL-1 κ.α., προσφέρουν νέες φαρμακευτικές επιλογές, με συχνά εξαιρετικά αποτελέσματα και λιγότερες επιπλοκές.
Απαραίτητη προϋπόθεση για να έχουμε τη σωστή διάγνωση και το υλικό για να γίνουν οι μοριακοί προσδιορισμοί, είναι η επαρκής βιοψία. Η εύκαμπτη βρογχοσκόπηση μας εγγυάται στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων τη λήψη επαρκούς υλικού. Με τη χρήση εργαλείων όπως λαβίδες βιοψίας, ηλεκτρολαβίδες, laser, αιμοστατικό καθετήρα Argon Plasma Coagulation, καθετήρα κρυοβιοψίας κτλ., μπορούμε να λάβουμε το υλικό που θέλουμε, αποφεύγοντας τις επιπλοκές και το σημαντικότερο - χωρίς να χάνεται πολύτιμος χρόνος για τον ασθενή.
Συνεπώς, η σωστή διάγνωση με παράλληλη λήψη επαρκούς υλικού για μοριακή ταυτοποίηση του όγκου, αποτελεί το πρώτο βήμα και βασική προϋπόθεση για τη χορήγηση της κατάλληλης θεραπείας.
Βρογχοσκόπηση - Σταδιοποίηση καρκίνου του πνεύμονα
Ως σταδιοποίηση, εννοούμε τον έλεγχο της έκτασης της νόσου στους πνεύμονες, τους λεμφαδένες και το υπόλοιπο σώμα. Συχνά, για τη σωστή σταδιοποίηση δεν επαρκούν οι ακτινολογικές εξετάσεις, όπως η αξονική τομογραφία ή η εξέταση PET-CT. Αυτό συμβαίνει, διότι είναι πιθανή η ύπαρξη μικροσκοπικών καρκινικών εστιών που δεν μπορούν ακόμα να απεικονιστούν. Συχνότατη εστία μικρο-μεταστάσεων αποτελούν οι λεμφαδένες του μεσοθωρακίου.
Η σύγχρονη διερεύνηση των λεμφαδένων, συμπληρωματικά με τον ακτινολογικό έλεγχο, πραγματοποιείται με ένα υψηλής τεχνολογίας ειδικό βρογχοσκόπιο υπερήχων. Το βρογχοσκόπιο προωθείται με ασφάλεια στον αεραγωγό ή τον οισοφάγο, ενώ ο ασθενής βρίσκεται υπό γενική αναισθησία. Έτσι, μπορούμε να εντοπίσουμε τους παθολογικά διογκωμένους λεμφαδένες, ακόμα και μικρού μεγέθους και να πραγματοποιήσουμε με ασφάλεια βιοψία με τη χρήση βελόνης. Η μέθοδος ονομάζεται EBUS-TBNA και ιδανικά πραγματοποιείται με παράλληλη άμεση μικροσκοπική εξέταση του υλικού την ώρα της παρακέντησης (Rapid OnSite Evalution technique – ROSE), που λειτουργεί ως «ταχεία βιοψία» και βελτιστοποιεί συνολικά την τεχνική της εξέτασης. (Εndobronchial Ultrasound bronchoscopy, EΒUS).
Οι νεότερες κατευθυντήριες οδηγίες κρίνουν ως απαραίτητη στις περισσότερες περιπτώσεις, την ενδοσκοπική σταδιοποίηση της νόσου, ακόμα και με φυσιολογικά ευρήματα στην αξονική τομογραφία ή την εξέταση PET-CT.